Goed voorlichten, het is eigenlijk zo simpel dat de Tekstschrijver niet begrijpt waarom het nog mis kan gaan. Communiceren en informeren is concretiseren. Eén plus één is twee. Als jij ondernemers gaat vertellen dat zij meer OZB moeten betalen om een ondernemersfonds te kunnen financieren dan weet je kilometers van te voren al wat de meest gestelde vraag zal zijn. Wat krijg ik daarvoor terug? Wat levert mij dat op? En alle denkbare en ondenkbare varianten daarvan.
Als je overtuigd bent van het nut en de noodzaak van het fonds dan is het niet zo moeilijk om die voordelen op een rij te zetten en luid en duidelijk onder de aandacht te brengen. Net als de knelpunten en de nadelen. Dan heb je zoveel kennis van zaken opgebouwd dat je redelijk goed kunt voorspellen wat de kritiek zal zijn. Dan is een onderdeel van de voorbereiding niet om die bezwaren te benoemen en te weerleggen met argumenten. Nee, dan is de kunst om die bezwaren te elimineren voordat ze worden uitgesproken en daarvoor in de plaats positieve effecten te benoemen. Die je niet met kunst en vliegwerk moet verzinnen, maar die reëel moeten zijn. Bij een goed doordacht plan moet dat lukken. Als dat niet lukt, inderdaad, dan is het misschien niet zo’n…
De kracht van een kwetsbare opstelling
Het wonderlijke is dat de voordelen in de loop van de bijeenkomst naar boven kwamen als de bellen in kokend water. Soms als een terloopse opmerkingen in een toelichting. Soms als resultaat van een discussie. Op deze ongeordende manier verworden de voordelen tot strooigoed dat in de massa verdwijnt en nauwelijks wordt opgemerkt. Je had er je voordeel mee kunnen, maar je hebt het gebruik laten afhangen van het toeval van de discussie.
Nog een ervaring die je vaak ziet tijdens voorlichtingsbijeenkomsten. Mensen die aangesteld zijn om een idee te realiseren en daarvoor medestanders te mobiliseren, zien niet de kracht van een kwetsbare opstelling. Want dat staat in hun ogen gelijk aan falen. Eerlijkheid en onwetendheid hebben hun eigen de overtuigingskracht en zijn in communicatief opzicht onbetaalbaar. Een projectleider die stamelend en met heel veel woorden probeert te verbergen dat hij iets niet weet, brengt onzekerheid over. Dat vertaal je in gedachten in de conclusie dat het fonds dan ook wel niet zal deugen. Nog erger is je onwetendheid maskeren door de vraag of het probleem te bagatelliseren: Wat maakt u zich druk, want voor u is verhoging hooguit een paar euro’. Hoe kun je iemand vertrouwen die jou, de klant die het geld beschikbaar moet stellen, niet serieus neemt?Het is geen schande om toe te geven dat je iets niet weet, omdat je de kennis niet hebt of omdat de plannen nog niet zover zijn dat je duidelijkheid kunt verschaffen.
Het is eigenlijk heel simpel om duidelijk en overtuigend te zijn. Maar mensen die zich belangrijk voelen en gewend zijn veel in de melk te brokkelen, houden niet van simpele dingen. Zij beseffen bijna nooit dat alleen domme mensen zoveel moeite doen om de indruk te wekken dat ze niet dom zijn.