Het is natuurlijk geen toeval dat de vier praktische tips van KPN om tijdverspilling door medewerkers te voorkomen een preek voor eigen parochie is. Want terug te voeren zijn op diensten van onze Koninklijke telefoonspecialist: meer thuis werken, slimmer vergaderen, efficiënter e-mailen en betere ITC-voorzieningen. Deze communicatie verraadt de ambtelijke herkomst van KPN en een verleden van seconden tellen. Een aantal turfspecialisten heeft uitgerekend dat ‘maar liefst’ 89 procent van de werknemers onbedoeld tijd verspilt. En alsof dat nog niet erg genoeg is, voegt KPN daar nog aan toe dat we twee uur per dag besteden aan het bijpraten met collega’s, thuis werkende collega’s 27 procent productiever zijn en het beantwoorden van ICT-vragen gemiddeld 23 minuten en (let op!) 58 seconden per week kost.
Nou en?
Je zult als medewerker en consument klant van KPN zijn en door je leverancier in de hoek worden gezet als een onverantwoord individu dat alleen maar bezig is de kostbare tijd van zijn baas te verspillen. Om de mailing van KPN te parafraseren: ‘U bent ondernemer. Dus u doet er alles aan om de klantvriendelijkheid te verhogen.’
Het is de vleesgeworden telmachines wel toevertrouwd om de wereld van de ondernemer te verdelen in productiviteit en verspilling, een kwalificatie voor de uren die geen geld opleveren. In hun kortzichtigheid kijken ze gemakshalve niet verder dan de medewerkers. Want leidinggevenden, managers en directeuren zijn kennelijk de hele dag honderd procent productief, zowel thuis als op het werk, praten niet bij, vergaderen slim en kort, werken efficiënt hun e-mails af en hebben geen last van ICT-problemen. Daarom staat in de mailing van KPN ‘onbedoeld’ bij tijd verspillen. Want als de verspilling bedoeld was, zou dat een zaak van de baas zijn. Nu is de medewerker de zwarte piet.
Verzuim is indicatie van onvrede
De praktische tips van KPN schieten hun doel faliekant voorbij als de oorzaak van het plichtsverzuim ligt in de arbeidsomstandigheden, de bedrijfscultuur en, nauw daarmee verwant, de stijl van leidinggeven. Wat in de praktijk vaak het geval is. Verzuim, in welke vorm dan ook, is doorgaans een indicatie van onvrede en verstoorde verhoudingen. Als je in die situatie het bijpraten wilt beperken, het thuiswerken bevorderen, het vergaderen verminderen, het e-mailen aan banden leggen en trainen in het gebruik van ICT wilt stimuleren dan staat de mislukking daarvan al bij voorbaat vast. Een maagzweer genees je ook niet met een warme kruik op je buik.
De ondernemer die ervoor zorgt dat mensen plezier hebben in hun werk en zijn medewerkers serieus neemt, hoeft zich geen zorgen te maken over de productiviteit. Zal ontdekken dat ze hun werk op een verantwoorde manier doen. Zal ontdekken dat ontspannen met elkaar omgaan en de ruimte geven om even niet met het werk bezig te zijn ideeën oplevert waarmee de ondernemer zijn voordeel kan doen. ‘Innovatie is de basis van het succes.’ Dat heeft de baas van KPN, Jan Kees de Jager, zelf gezegd. Maar als je druk bent met tellen, heb je geen tijd om te luisteren en helemaal niet om te innoveren.