Allemaal leugenaars

Dankzij het onnavolgbare optreden van Rutte, schoot me een herinnering te binnen die met liegen, nou ja, met het niet vertellen van de waarheid te maken heeft. Vijfde klas lagere school. Op maandag moesten we het geld voor de schoolmelk inleveren bij meester Brinkman. Een keer hoefde dat onverwacht niet om een reden die ik me niet meer herinner. Wij blij dat we de hele week gespaard bleven voor de aanslag op onze goede smaak. Na schooltijd was het opeens druk in de snoepwinkel van Jamin. We wisten wel raad met de financiële meevaller van, wat zal het geweest zijn, een paar dubbeltjes.

Een klas met allemaal leugenaars
De volgende dat zagen we aan het gezicht en het gedrag van meester Brinkman dat er onheil dreigde. We hoefden niet lang op de bevestiging van dit vermoeden te wachten.
‘Meneer Woudt van Jamin is bij me geweest. Het was hem opgevallen dat gisteren opeens heel veel kinderen geld hadden om snoep te kopen. Rarara, hoe kan dat? Nadat ik had verteld dat jullie geen melkgeld hoefden te betalen. Hebben jullie van het melkgeld snoep gekocht?’
Het bleef stil.
‘Hebben jullie het melkgeld teruggegeven aan je vader en moeder?’
Het bleef muisstil. We keken wat schichtig naar elkaar.
‘Ik begrijp het. Ik heb een klas met allemaal leugenaars. Klaar ben ik.’
‘Maar als we niks hebben gezegd, meester,’ klonk het benauwd, ‘dan hebben we toch geen leugens verteld?’
‘Nee en dat is veel erger: dan zijn jullie stiekeme dieven die van je ouders stelen.’
‘Meester.’ Hein, het zoontje van de dircteur van de blikfabriek, durfde zijn vinger op te steken. ‘Ik heb voor het melkgeld een melkreep gekocht. Dat is toch hetzelfde?’
Einde discussie. Als we thuis niet vertelden wat we met het melkgeld hadden gedaan dan zou de straf nog zwaarder uitpakken. ‘Ik controleer bij jullie ouders of jullie de waarheid hebben verteld.’ Het was de tijd dat je zonder tegenspraak deed wat het gezag eiste. Zaterdagochtend las meester Brinkman niet voor tijdens het laatste uur. We kregen een extra rekentaak en mochten pas naar huis als alle sommen goed waren.
Ik vroeg me af wat meester Brinkman zou hebben gedaan als hij nu in de Tweede Kamer had gezeten.